
تاریخچه ماساژ از گذشته تا به امروز

تاریخچه ماساژ به بیش از ۲۷۰۰ سال قبل بازمیگردد و یکی از قدیمیترین روشهای درمان جسم و روان محسوب میشود. نخستین مستندات مکتوب درباره ماساژ در کتاب «امپراتور زرد» که مرجع طب داخلی چین است، دیده میشود؛ در این کتاب ماساژ برای درمان فلج، تب و لرز توصیه شده است.
کلمه «ماساژ» از واژه یونانی «ماسین» به معنی مالیدن یا مشت و مال گرفته شده و ریشه لاتین «مانوس» به معنای دست دارد. ماساژ شامل حرکات منظم روی بدن است که با دست، ابزار یا پا انجام میشود و هدف آن رسیدن به اهداف جسمانی و روانی است. در تمدنهای باستانی مانند چین، هند، مصر و ایران، ماساژ به عنوان روش درمانی کاربرد داشته است.
برای مثال، هندیان قدیم از ماساژ در ورزشهای تنفسی استفاده میکردند و ابوعلی سینا ماساژ را برای رفع خستگی و پخش مواد زائد عضلانی توصیه میکرد35. همچنین بقراط، پزشک یونانی و پدر طب غربی، حدود ۵۰۰ سال قبل از میلاد، ماساژ را همراه با سایر روشهای درمانی مانند هوای تازه و استراحت، برای درمان بیماریها به کار می برد.
در غرب، ماساژ به شکل علمیتر و آکادمیکتر توسعه یافت. ماساژ سوئدی که توسط پرهنریک لینگ، فیزیولوژیست سوئدی، در اوایل قرن نوزدهم ابداع شد، پایه و اساس ماساژ مدرن غربی است. این نوع ماساژ بر اساس آناتومی و فیزیولوژی بدن طراحی شده و به سرعت به عنوان روشی استاندارد در اروپا و سپس آمریکا شناخته شد.
در مجموع، ماساژ از دیرباز به عنوان روشی موثر برای درمان دردهای عضلانی، بهبود گردش خون، رفع خستگی و توانبخشی بیماریها مورد استفاده بوده و امروزه نیز جایگاه مهمی در طب مکمل و توانبخشی دارد.
تفاوت میان ماساژ در شرق و غرب جهان
تفاوت های اصلی بین ماساژ شرقی و غربی را میتوان در چند محور کلیدی دستهبندی کرد:
1. مبنای علمی و فلسفی
ماساژ غربی بر پایه علوم پزشکی نوین مانند آناتومی، فیزیولوژی، آسیب شناسی و حرکت شناسی استوار است و هدف آن تأثیرات عینی، ملموس و قابل سنجش بر بدن است.
ماساژ شرقی بیشتر بر اساس طب سنتی، فلسفه های انرژی، چاکراها و بدن انرژی دار است و تأثیر آن بیشتر کیفی، غیرعینی و بر اساس تعادل انرژی در بدن تعریف می شود.
2. محل انجام ماساژ و تجهیزات
در ماساژ غربی، مراجعهکننده معمولاً روی تخت یا صندلی ماساژ قرار می گیرد که از زمین فاصله دارد و استفاده از ابزارها و تجهیزات متنوع رایج است تا کارایی ماساژور افزایش یابد و از آسیب های فیزیکی جلوگیری شود.
ماساژ شرقی معمولاً روی زمین انجام میشود و بدن مراجعه کننده باید کاملاً یا نزدیک به زمین باشد (حداکثر ۳۰ سانتیمتر فاصله)، زیرا بر اساس باورهای شرقی اتصال بدن به زمین در تبادل انرژی اهمیت دارد. استفاده از ابزار در این سبک بسیار محدود یا اصلاً وجود ندارد.
3. تکنیک ها و هدف ماساژ
ماساژ غربی شامل تکنیکهایی مانند ماساژ سوئدی، روسی و فنلاندی است که بیشتر بر عضلات، مفاصل، عروق و سیستم لنفاوی تمرکز دارد و هدف آن درمان دردهای جسمی، بهبود گردش خون و افزایش عملکرد فیزیکی است.
ماساژ شرقی شامل تکنیکهایی مانند شیاتسو، تواینا و طب فشاری است که تمرکز بر تعادل انرژی، آرامش ذهن و روح، تعالی معنوی و پاکسازی ذهنی دارد.
4. رویکرد کلی و تأکیدات معنوی
در ماساژ شرقی، تأکید زیادی بر تعالی روحی، مدیتیشن، اخلاق ماسور و پاکسازی معنوی محیط وجود دارد که این موارد در ماساژ غربی به شکل سادهتری مانند رعایت بهداشت اخلاقی و رفتار حرفه ای دیده می شود.
ماساژ غربی بیشتر هدف درمانی و علمی دارد و تأثیرات آن به صورت علمی و قابل اندازهگیری دنبال می شود.